نتیجه نظرخواهی دهساله ماهنامه فیلم که در شماره آخر این نشریه (خرداد نودوهشت) منتشر شده، این بار، بیش از هر چیز، عجیب و سوالبرانگیز از کار درآمده. نه مثل بعضی مخاطبان، رای نهاییِ برآمده از نظرِ یکصدوچهل نفر را نشانه ابتذال و اضمحلال میدانم و نه مثل برخی، همه چیز را عادی. به نظرم عجیب است؛ عجیب. این که نمونه این اعجاب در خود فرنگ و مهد سینما هم رخ میدهد و منتقدان خارجی در فلان نظرخواهی جدید، کمتر به فیلمهای جدید روی خوش نشان میدهند، بحثی درش نیست. ولی این که جاهای خالی و نبودنهای مهم، بیش از بودنها جلب توجه کند و حتی توی ذوق بزند، قطعا و حتما بحثی درش هست؛ حتما. نظر جمعی است البته و یک جور دموکراسی؛ ولی خب دموکراسیای که تهش ببینی چیزهای مهمی کم است، خیلی خوشایند نیست دیگر! به همین خاطر، راستش آرای خودم را بیش از آرای جمعی و نتیجه نهایی دوست دارم! بدون بحث البته و با احترام به نظر دوستان منتقد.
...با این توضیح که «رگبار» بیضایی را زمان نوشتن جاانداختهام متاسفانه... و با این توضیح مهم که در انتخابها حتما جایی را برای فیلمهای جدید و نسل جدید سینمای ایران در نظر داشتهام و براساس تقسیمبندیام انتخاب کردهام... و با این توضیح مهمتر که واقعا این انتخابهای عمری، کار بسیار بسیار سختی است و یکجورهایی اصلا نشدنی؛ هر انتخابی به معنای نادیده گرفتن یکی دیگر است؛ و فکر نمیکنم کسی باشد که نپذیرد تعداد فیلمهای خوب، عمر آدمیزادِ فیلمبین، قطعا از دهتا و بیستتا بیشتر است. اصلا به دیدِ یک بازی ببینیمش بهتر است؛ بازیای که امیدوارم ده سال بعد، بازی بهتری شده باشد.
انتخابهای من:
(بدون ترتیب و بدون در نظر گرفتن سینمای مستند و انیمیشن و کوتاه؛ با در نظر گرفتن تنها یک اثر از هر کارگردان)
فیلمهای ایرانی:
طبیعت بیجان، سوتهدلان، گوزنها، کپی برابر اصل، درخت گلابی، ناصرالدینشاه آکتور سینما، دایره، خاکستر سبز، درباره الی و خیلی دور خیلی نزدیک
و:
آرامش در حضور دیگران، خشت و آینه، زیر پوست شهر، سفر به چزابه، خانه پدری، ماهی و گربه، نفس عمیق، بدون تاریخ بدون امضا، چیزهایی هست که نمیدانی و آشغالهای دوستداشتنی
فیلمهای خارجی:
پاریس تگزاس، چشماندازی در مه، شکستن امواج، قبل از طلوع، کازابلانکا، پیانیست، آبی، زیرزمین، زیر آسمان برلین، ملنا
و:
دزدان دوچرخه، سینماپارادیزو، توتفرنگیهای وحشی، مهر هفتم، پرسونا، سکوت، هشتونیم، جاده، راننده تاکسی، بل دوژور، ژول و ژیم، سانست بلوار، ماجرا، آگراندیسمان، آنیهال، نیمهشب در پاریس، سفید، ایثار، ویریدیانا، عجیبتر از بهشت، عشق در بعدازظهر، روزی روزگاری آمریکا، رقصنده در تاریکی، همشهری کین، قاعده بازی، چه سرسبز بود دره من، راشومون، آپارتمان، پدرخوانده، بزرگراه گمشده، برشهای کوتاه، بیوفا، بابل، 21 گرم، شکار، زندگی دیگران، رستگاری در شاوشنک، بانی و کلاید، قبل از غروب، خواب زمستانی
نتیجه نهایی و جمعبندی آرای منتشرشده در مجله:
فیلمهای ایرانی:
(به ترتیب)
گوزنها، ناخداخورشید، باشو غریبه کوچک، درباره الی، جدایی نادر از سیمین، سوتهدلان، گاو، اجارهنشینها و کندو
فیلمهای خارجی:
(به ترتیب)
همشهری کین، سرگیجه، پدرخوانده، کازابلانکا، هشتونیم، هفت سامورایی، ریو براوو، یک ادیسه فضایی، داستان توکیو و جاده
ناصر صفاریان
خرداد نودوهشت