جایزه ادبی یلدا، در پایان سال ۱۳۸۰ توسط دو انتشارات اندیشهسازان و كاروان بنیانگذاری شد. این جایزه در شب یلدای هر سال (۳۰ آذرماه) و فعلاً در زمینه ادبیات داستانی اهدا شده و همچنین جایزه ویژهای برای یكی از بزرگان فرهنگ معاصر ایران در نظر گرفته میشود. در اسفندماه سال ۱۳۸۰، دبیرخانه جایزه به دبیری محمد قاسمزاده، نویسنده معاصر تشكیل و قرار شد یلدا در سال اول،به بررسی ادبیات داستانی سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ در دو زمینه رمان و مجموعه داستان بپردازد. اولین فراخوان جایزه نیز در اسفندماه ۱۳۸۰ اعلام شد و تا پایان مرداد ۱۳۸۱، ۱۹۹ اثر دبیرخانه جایزه رسید. رقم جایزه نیز جمعاً هفتاد میلیون ریال در نظر گرفته شد. هیئت داوران متشكل از آقایان جواد مجابی، حسن میرعابدینی و محمد قاسمزاده،از مردادماه بررسی آثار را آغاز كردند. در پانزدهم آذرماه ۱۳۸۱، ده نامزد در هر زمینه اعلام شدند و در سیام آذر ۱۳۸۱، در مراسمی در فرهنگسرای نیاوران جوایز زیر اعطا گردید: جایزه اول رمان (۲۵ میلیون ریال): بهطور مشترك، برهنه در باد (محمد محمدعلی) و نیمه غایب (حسین سناپور)
تقدیر (ده میلیون ریال): اسفار كاتبان (ابوتراب خسروی) / چراغها را من خاموش میكنم (زویا پیرزاد) / ساعت گرگ و میش (محمدرضا پورجعفری)
جایزه اول مجموعه داستان كوتاه (ده میلیون ریال): بارانهای سبز (رضا جولایی)
تقدیر (پنج میلیون ریال): توفان زیر پوست (فرزانه كرمپور) / عطر نسكافه (منصوره شریفزاده) / غریبه در بخار نمك (احمد آرام) / لالایی لیلی (حسن بنیعامری)
همچنین، در مراسم اهدای جایزه، فیلم مستند <آواز آفتاب> به كارگردانی ناصر صفاریان و تهیهكنندگی انتشارات اندیشهسازان و كاروان پخش شد كه به بررسی وضعیت ادبیات داستانی معاصر ایران میپرداخت و نظرات كارشناسانی همچون محمود دولتآبادی، جواد مجابی و علی اشرف درویشیان را منعكس میكرد.
درانتهای مراسم، جایزه ویژه یك عمرفعالیت ادبی درزمینه داستان-نویسی، شامل تندیس و لوح تقدیر و هزینه شركت در نمایشگاه بینالمللی لندن، به محمود دولتآبادی، خالق آثار برجستهای همچون كلیدر، جای خالی سلوچ، روزگار سپری شدهی مردم سالخورده، پایان جغد و ... اهدا شد.
سایت «جایزه ادبی یلدا»