ناصرصفاریان

۱ـ بیستم دى ماه مصادف بود با سالروز به قتل رسیدن میرزاتقى خان امیركبیر، بزرگمردى كه در دوران زندگى كارهاى ماندگارى انجام داد و پس از مرگ، جاودانه شد و یاد وخاطره حضورش نه تنها رنگ نباخت، كه پررنگ و پررنگ تر شد.
خوشبختانه، او از معدود چهره هاى تاریخى ایران است كه آثار تصویرى ارزشمندى درباره اش ساخته شده . هنر على حاتمى درپیش از انقلاب وهنر سعید نیك پور - كه درسریال حاتمى هم حضور داشت - درپس از انقلاب ، باعث آشنایى بیش تر مردم با این بزرگمرد تاریخ معاصر ایران شد.
درفیلم دیدنى «ناصرالدین شاه، آكتور سینما» هم محسن مخملباف با شكست زمانى اى كه ایجاد مى كند، ورود سینما توگراف به ایران را یك نسل عقب مى برد و به جاى مظفرالدین شاه ، ناصرالدین شاه با هنر هفتم رو به رو مى شود. پس فرصت مناسبى است براى حضور امیركبیر ، امیركبیر مخملباف، عكاس باشى را كه نماینده سینما ونشانه هنر است از غضب حكومت واز تیغ گیوتین مى رهاند، و جمله اى به یاد ماندنى به زبان مى آورد؛ آن چنان ملموس و واقعى كه به راحتى مى پذیریم جمله اى امیركبیرى است واگر بود، جز این نمى گفت.
آن عبارت شنیدنى درفیلم دیدنى «ناصرالدین شاه، آكتور سینما» كه از زبان امیر خطاب به شاه بیان مى شود، این است : «اگر نیت یك ساله دارید، گندم بكارید. اگر نیت ده ساله دارید، درخت بكارید. اگر نیت صد ساله دارید، آدم تربیت كنید و سینما توگراف آدم تربیت مى كند.»

۲ ـ آلبوم جدید فرمان فتحعلیان ، یعنى سومین كار او هفته پیش روانه بازار شده. آلبومى با همان سبك وسیاق دو آلبوم قبلى . چند ترانه دروصف مولاعلى وچند ترانه عاشقانه .اگر از قبلى ها خوش تان آمده ، این یكى هم شنیدنى است.

۳ ـ ماه پیش ، تئاترى روى صحنه بود درباره فروغ . روى تابلوى محل نمایش اسم فروغ را بزرگ تر از اسم تئاتر نوشته بودند ونمایش هم یك ماه اجرا شد. نمایشنامه این كار هم چاپ شده ودردسترس است . دركنار متن دو زبانه نمایشنامه ، سالشمارى هم از زندگى فروغ وجود دارد. خوشبختانه تاریخ تولد را درست نوشته اند، اما اشتباه هاى اغلب كتاب هاى موجود دربازار دراین كتاب هم تكرار شده ، مثل تهیه فیلم نیم ساعته توسط یونسكو وسفر برتولوچى به ایران براى تهیه فیلم كوتاه از فروغ . برخى فعالیت ها هم كه اصلاً ذكر نشده ، مثل بازى در فیلم «دریا». اشاره به سفر فروغ به تبریز به همراه ۳ نفر براى ساخت «خانه سیاه است» هم اشتباه است. حتى اگر اطلاعات اضافه هم نداشته باشیم، مى توانیم به عنوان بندى خود فیلم مراجعه كنیم ومتوجه شویم تعداد همراهان بیش تر بوده .«تهیه سومین قسمت فیلم زیباى آب وگرما» هم خیلى عجیب است. گذشته از این كه فروغ ، تهیه كننده نبوده تا تهیه كند، این فیلم اصلاً دو بخش بیش تر ندارد : آب و گرما، كه یكى را فروغ مى سازد و دیگرى را ابراهیم گلستان. وقتى نوشته شده «فیلم زیبا» ، یعنى این كه فیلم توسط نویسنده دیده شده، پس چه طور ممكن است سومین قسمت یك فیلم دو قسمتى را فروغ ساخته باشد؟
طبیعى است كه هر آدمى - وازجمله ، هر نویسنده و هر مورخى ـ دركارش اشتباه كند. اما این هم طبیعى است كه انتظار داشته باشیم وقتى دوست بخشى از دوران زندگى فروغ كتاب مى نویسد، اشتباه هاى عجیبى مثل موارد ذكر شده، دركارش دیده نشود. به هر حال ، نزدیكان باید اطلاعات بیش ترى داشته باشند، بیشتر از من و ما - من وماى نوعى.

روزنامه ایران– 22 دی 1383