هشتِ مارس و روزِ زن را بهانۀ مناسبی برای روزِ مادر بودن نمی‌دانم و این بزرگ‌داشتِ زن را اتفاقا قالبِ پررنگ‌تری از وجهِ مادرانه می‌دانم و اضافه کردن وجه مادرانه به نیتِ بنیان‌گذاران این مناسبت را هم درک نمی‌کنم. روزها و مناسبت‌های دیگر را هم برای تاکید بر مادرانه‌گی خیلی جدی نمی‌گیرم و مهم‌ترین و بهترین روز را روز تولد خودِ مادران می‌دانم. ولی به‌هرحال، همۀ این روزها و مناسبت‌های متفاوت و حتی متضاد را می‌توان استفاده کرد برای یادکردنِ مادر و گرامی داشتنش. به خصوص اگر ندانی سال آینده اصلا حضوری هست و فرصتی هست و... پس مبارک‌باد و سپاسی برای مادرم و مادربزرگِ پدری و مادربزرگِ مادریِ روی در خاک کشیده که زنانِ بزرگِ زندگی‌ام بوده‌اند در روزهای خوب.
***
اکتیویست بودن،نه فقط برای آن بانوی بالای کیوسک برق است که بی روسری از حق ِپوشش خود دفاع می‌کند و آرمان ذهنی‌اش را به عمل می‌رساند و نه فقط برای آن خواهر محجبه‌ای که پلاکاردِ ضدِ این یکی دست می‌گیرد تا آرمان‌های ذهنی‌اش در عمل از کف نرود. فعال بودن‌ِ زنانه، گاهی در محیطی بسته و در دلِ خانه رخ می‌دهد و جدا از همسرداری و بچه‌داری و خانه‌داری، زن/ مادر از سرِ انسانیتِ ذاتی، وظایفِ دیگری هم به عهده می‌گیرد که نه شرع و نه عرف و نه هیچ‌کس و هیچ‌جا بر دوش او نگذاشته و او برایش فعالیت می‌کند و در شرایط ناتوانی هم توانا جلوه می‌کند تا فعلِ انسانی‌اش را به انجام و به سرانجام برساند. مادر من در خانه و در چارچوبی که از بیرون دیده نمی‌شود، اکتیویست است و برایم قابل احترام همچو دیگر زنانِ فعال در جامعه‌ای که شرع و عرف و قانون و همه‌چیزش، بیش از یکسان‌نگری، هنوز و هم‌چنان، ضدزن است... و طبیعی‌ست که مادرم، مریم، که همیشه تهِ دلم از اسمش شاد بوده‌ام و روحیاتِ پاکش را همچو مادرِ بزرگ‌وارِ عیسای مهربانی ستوده‌ام، مهم‌ترین اکتیویستِ تمامِ زندگی و دوروبر باشد برایم.
***
محتاجِ دعا و انرژیِ مثبت و هرچه لطف و مهرِ تک‌تک شما، بیش‌تر برای مادربزرگی که خلاصۀ تمام خاطره‌های گذشتۀ خوبی‌ست که در این خراب‌آباد، سرمایۀ بزرگِ آرامشِ گذرانِ این روزهاست...
.
به یادِ شعر و قصه و خاطره‌هایی که مادربزرگ، آن وقت‌ها، با صدای دوست‌داشتنی‌اش می‌گفت، این شعرِ کودکانه می‌آید به ذهن و زبانم و یادم نیست از کیست و از کجا: «هرکسی تنش مریضه/ تو بهش شفا بده/ ...خداجون، خدای یکتا/ شنیدی صدای ما رو؟»
ناصر صفاریان
هفده/ اسفند/ نودوشش
برابر با هشتم مارس
عکس:
تولد مادر، مرداد نودوشش