نوشته ها



ناصر صفاریان

سوال: با توجه به تعداد جوایز فیلم« آژانس شیشه‌ای»، به ویژه جایزه بهترین فیلم - كه معمولاً آن را به فیلمی می‌دهند كه محتوایش مورد تأیید باشد و در این سال ها كم‌تر به ساختار توجه شده یا اصلاً نشده - سیاست ارشاد و هیأت داوران در دادن این جوایز چه بوده و اصلاً شما با این فیلم قصد یك جور الگوسازی داشته‌اید یا خیر؟
پاسخ سیف‌الله داد، معاون امور سینمایی وزارت ارشاد: «فكر نمی‌‌‌‌‌كنم داوران سیاست خاصی در دادن جوایز داشته باشند. به هرحال از بین فیلم هایی كه به بخش مسابقه راه پیدا می‌‌‌‌‌كنند، داورها از چند فیلم خوش شان می‌‌‌‌آید و بنا بر سلیقه‌شان نظر می‌‌‌‌دهند. یعنی اگر تركیب هیأت داوران چیز دیگری بود ممكن بود توزیع جوایز فرق كند.
ارشاد از نظر من در این دوره جدید مطلقاً اعمال نظر فرهنگی نخواهد كرد… ما هیچ وقت چنین ظلمی به هنرمند نمی‌‌كنیم كه فشار بیاوریم كه از این الگو تبعیت كند.*»

دكتر مهاجرانی، وزیر ارشاد در پاسخ به استیضاح نمایندگان مجلس: «جشنواره فجر سال 76 و جشنواره سال 77 فیلم‌هایی كه ما به عنوان فیلم شاخص معرفی كردیم كدام فیلم‌ها بود ؟ ما به كدام فیلم‌ها جایزه دادیم؟ چه گونه كمك كردیم؟‌در جشنواره شانزدهم،‌فیلمی كه به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد، «آژانس شیشه‌ای» بود كه9 سیمرغ بلورین دریافت كرد. این جهت‌گیری سینمای ماست.
فیلم« هیوا» از رسول ملاقلی‌پور جایزه بهترین كارگردانی را در جشنواره هفدهم گرفت. جایزه بهترین فیلم جشنواره هم به همین فیلم «هیوا»ی آقای ملاقلی‌پور داده شد. جایزه بهترین فیلم بخش بین‌المللی به فیلم« رنگ خدا» تعلق گرفت كه یك فیلم باموضوع و متن مذهبی و جهت‌گیری مذهبی است از آقای مجیدی.
بهترین تدوین برای فیلم« روبان قرمز» بود. بهترین جلوه‌های ویژه برای« پرواز خاموش» بود و موارد دیگر.
در واقع ما جهت‌گیری خودمان را در مورد سینمای كشور با جوایزی كه داده شده و همین طور با كمك‌ها نشان می‌‌دهیم.»



پیش از دكتر مهاجرانی و قبل از سیف‌الله داد، همیشه صحبت این بود كه در انتخاب های حقیقی داوران اعلام شده، اعمال نظر صورت می‌‌گیرد و جایزه‌های جشنواره فجر، حاكی از نوعی «جهت‌گیری» دولتی برای خط دادن به سینمای كشور است. حتی یكی از مسوولین سینمایی در مصاحبه با یك ماهنامه به موارد جزیی این اعمال نظرها اشاره كرد و به صراحت گفت در فلان سال، به جای آقای X مجبور شدیم به آقای Y جایزه بدهیم.
بعد از دوم خرداد و به ویژه با تأكید بر نقش خانه سینما و اعضای واقعی سینمای كشور در تصمیم‌گیری ها، این شبهه كم و بیش رنگ باخت. حالا با تأكید دكتر مهاجرانی بر نوع جایزه دادن ها و «جهت‌گیری» ‌ها، باز این مسأله خودش را به رخ می‌‌كشد و سؤال های ریز و درشت بسیاری به ذهن خطور می‌‌كند. واقعاً داوران واقعی جشنواره فیلم فجر همان كسانی هستند كه نام شان اعلام می‌شود؟ و آیا هیچ كس از هیچ جا توصیه و سفارشی به آن‌ها نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌كند؟ نه به عنوان یك منقد سینما، كه به عنوان یك بیننده عادی دلم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهد معنای «جهت‌گیری با دادن جایزه» را بدانم.

-*گفت وگوی نگارنده با سیف‌الله داد- ماهنامه فیلم- شماره 223- صفحه 26

هفته نامه «سینما ورزش»- 12 بهمن 1378