ناصر صفاریان

سال 1381، معاونت سینمایی وقت ارشاد، فیلم به نمایش در نیامده دایره را در سالن نمایش وزارتخانه به نمایش گذاشت تا از کارشناسان، سینماگران و دعوت شدگان مختلف نظرخواهی کند. بی هیچ مقدمه ای فیلم روی پرده رفت. پس از آن هم سخن رانی و حرفی در میان نبود و تنها یک برگه نظرخواهی چهارجوابی در اختیار حاضران قرار گرفت.
سوال ها و به ویژه جواب ها طوری طراحی شده بود که نظر معاونت وقت بر عدم نمایش فیلم تامین شود. مثلا پرسیده شده بود « تا چه حد اکران این فیلم را به ضرر جامعه می دانید؟ » و سه گزینه برایش در نظر گرفته بودند: « زیاد »، « متوسط » و « کم »؛ و در سوالی دیگر که می گفت « سیاه نمایی فیلم را در چه حدی می دانید؟ » باز هم با همان سه کلمه « زیاد »، « متوسط » و « کم » روبه رو می شدیم.
سال 1389، در نظر خواهی مردمی سینماهای جشنواره فیلم فجر، گزینه « ضعیف » از میان نظرات حذف شد، و تماشاگران باید « عالی »، « خوب » یا « متوسط » را انتخاب می کردند....و در یک نظر خواهی هماهنگ برای تمامی برنامه های نمایشی تمامی شبکه های تلویزیون در نوروز 1390، از بینندگان خواسته می شد نظرشان را با انتخاب یکی از این موارد اعلام کنند: « رضایت زیاد »، « رضایت متوسط » و « رضایت کم ».
دلیل این – گونه – نگاه را بهتر از هر چیز می توان در اظهار نظر یکی از مسئولان جشنواره فیلم فجر 1389 دانست که گفته بود: « دلیل حذف گزینه « ضعیف » این است که به اعتقاد ما امسال فیلم بد و ضعیف در بخش مسابقه نداریم. »
در چنین شرایطی که برای نظر مخاطبان از قبل تصمیم گیری شده، « تماشاگران محترم » و « بینندگان عزیز » انتخابی ندارند جز رضایت. رضایت، از سر ناچاری!

ماهنامه فیلم- خرداد 1390