زن و مرد و اعتراض

ناصر صفاریان

در تاریخ سینماى ایران نمایش آثار مسعود كیمیایى و محسن مخملباف همواره جنجال برانگیز و درآمیخته به انواع حاشیه ها بوده است. مخالفان و موافقان چنان رودرروى هم صف مى كشند و قدعلم مى كنند كه در حیرت مى مانى. زمان نمایش فیلم هاى این دو فیلمساز برجسته، اغلب نقدها به سمت و سوى كارگردان سوق پیدا مى كند و نوع نگاه او.
... و حالا باید نام تهمینه میلانى را هم كنار این دو نام قرار داد. با این تفاوت كه این رویارویى میان فیلمساز و منتقد به عرصه اى زنانه / مردانه بدل شده و اغلب به دلیل حرف هاى میلانى در دفاع از حقوق زنان.
در این میان آن چه فراموش مى شود این است كه اگر حرف خانم میلانى در برخى آثارش غیرمنطقى و یك سویه است حرف هاى مخالفان در بیشتر مخالفت ها غیرمنطقى«تر» و یك سویه «تر». مثلاً این بار به انتخاب تدوین گر خانم هم معترض شده اند و آن را هم به حساب موضع ضدمرد گذاشته اند و یا آن قدر غیرمنصفانه پیش رفته اند كه افزایش بچه هاى طلاق را هم به پاى مبارزه هاى امثال میلانى نوشته اند. متاسفانه چند فیلم آخر خانم میلانى آثار ضعیفى بوده و مثلاً فیلم قبلى ایشان «زن زیادى» بیش از هر چیز كاریكاتورى جلوه مى كند در تمسخر حرف ها و آثار پیشین خود فیلمساز. وقتى فیلمى این قدر ضعیف است كه پرداختن به روایت ساختارى و محتواى آن خودبه خود دلیل آشكارى مى شود براى خط كشیدن بر آن و وقتى مى توان از خود فیلم نشانه هاى ضعف را بیرون كشید، چه نیازى هست به دستاویز قرار دادن حقوق زنان و حمله به دیدگاه هاى خانم میلانى، آن هم به این شیوه غیرمعقول و دور از انصاف؟
فراموش نكنیم اگر یك نفر بد حرف مى زند، معنى اش این نیست كه لزوماً حرف بدى هم مى زند.
ضمن اینكه تهمینه میلانى به شهادت كارنامه اش فیلمساز بدى نیست. هم فیلم خوب ساخته و هم فیلم بد، ولى جایگاهش به عنوان كارگردانى صاحب فكر تثبیت شده است. این را هم فراموش نكنیم كه همیشه از مسائلى صحبت كرده كه هست و غیرقابل انكار.
بى عدالتى و نابرابرى در حقوق زن و مرد و وجود مرد سالارى در این مرز پرگهر چیزى نیست كه بتوان به انكارش نشست. با مخالفت ما مسئله پاك نمى شود. پس براى پاك كردن صورت مسئله تلاش نكنیم.

روزنامه شرق- یكشنبه ۱۱ تیر ۱۳۸۵