ناصر صفاریان

۱ چند سال پیش، وقتى قرار شد فیلم «ملنا» اثر دیدنى جوزپه تورناتوره در خانه سینما به نمایش درآید، خیلى ها - كه فیلم را قبلاً دیده بودند - از سر كنجكاوى به دیدن آن رفتند تا ببینند «چه گونه» مى خواهند آن را نشان بدهند. جمعه هفته پیش هم وقتى شبكه سوم تلویزیون، فیلم «سینما پارادیزو»، اثر دیگرى از تورناتوره را پخش كرد، خیلى ها با همین كنجكاوى به تماشاى آن نشستند.
هر دو فیلم، از آثار ماندگار تاریخ سینماست و البته «سینما پارادیزو» یكدست تر و حرفه اى تر و ماندگارتر. در هر دو نمایش - به شكل طبیعى و قابل انتظار - بخش هایى از فیلم حذف شده بود و نسخه كامل به نمایش درنیامد. در تمام این سال ها به این مسأله عادت كرده ایم، اما بهتر نیست با شاهكارهاى عالم سینما این برخورد را نداشته باشیم؟ سریال هاى ریز و درشت آلمانى و فیلم هاى تجارى آمریكایى و خیلى چیزهاى روزمره اى كه براى تأمین خوراك آنتن شبكه ها پخش مى شود، شاید آن قدر از جرح و تعدیل صدمه نبیند، اما فیلم هاى برتر تاریخ سینما را نباید تكه پاره كرد و نمایش داد. عدم نمایش بهترین كار است. دست بردن در یك اثر هنرى و به هم زدن كلیت آن، با هیچ توجیهى پذیرفتنى نیست. وقتى قرار است «سینما پارادیزو» را بدون صحنه پایانى و نتیجه گیرى نهایى فیلمساز نمایش دهیم، چرا اصلاً باید آن را پخش كنیم؟ این فقط صدمه به یك فیلم نیست، یك جور تحریف است، تحریف تاریخ؛ براى كسانى كه پاى تلویزیون نشسته اند و فیلم را قبلاً ندیده اند و منتظرند یكى از بهترین فیلم هاى تاریخ سینما را ببینند.


۲ ظاهراً قضیه بالا بردن ظرفیت تولید سینماى ایران و افزایش تولید سالانه جدى است و معاونت سینمایى دولت جدید قصد دارد این فرضیه را عملى كند.
خواهش، استدعا، تمنا و حتى التماس... بزرگواران، دست نگهدارید! بالا بردن ظرفیت تولید، چاره مشكل سینماى ما نیست. ما بیش از آن كه مشكل تولید داشته باشیم، مشكل نمایش داریم. همین حالا و بر مبناى همین بضاعت تولید هم سالن نمایش كم است و هر سال تعدادى از فیلم هاى تولید شده امكان اكران پیدا نمى كنند.
در حال حاضر، سالى پنجاه شصت عنوان فیلم ساخته مى شود و هیچ زیرساخت مناسبى براى نمایش وجود ندارد. حالا طبق این نظریه جدید، قرار است تولید سالانه به دویست تا دویست و پنجاه فیلم برسد. همین افزایش بى رویه، به خودى خود نشان از غیركارشناسى بودن این طرح دارد. البته به طور قطع، با تزریق منابع مالى فراوان هم نمى توان به تولید دویست و پنجاه فیلم اندیشید. مسأله فقط پول نیست؛ چه كسانى قرار است این فیلم ها را بسازند و با كمك كدام عوامل؟ این بزرگواران، اصلاً در جریان بضاعت هاى حرفه اى و انسانى سینماى ایران هستند؟
این كه بخواهیم تولید را بالا ببریم تا از میان آن به انتخاب هاى بهترى برسیم، از اساس اشتباه است. یك بار این اتفاق در مورد سینماى جنگ رخ داد و با اختصاص بودجه براى ساخت فیلم هاى «دفاع مقدس»، عده زیادى از غیرحرفه اى ها و كسانى كه به دنبال استفاده از امكانات اختصاص یافته بودند، به تولید فیلم مشغول شدند. حاصلش چه شد؟ آیا همان مسؤولان، روی شان مى شود آن آثار را نشان بدهند و بگویند ما آن ها را ساخته ایم؟
به هر حال تا زمان هست و تا هنوز اتفاقى نیفتاده، این نظریه تولید انبوه را كنار بگذاریم و با نظر كارشناسى پیش برویم. براى دوباره از صفر شروع كردن فرصت نیست.

روزنامه ایران- اول شهریور ۱۳۸۴