ناصرصفاریان
1
چند ماه پس از نامه اعتراضآمیز محمد نوریزاد به عزتا... ضرغامی و اشاره- درست- به نقطههای ضعف مدیریتی سازمان صدا و سیما، یكی از پیشنهادهای او - بالاخره - اجرا شد. نوری زاد در بخشی از نامه سرگشادهاش پرسیده بود كه چرا شهامت پخش فیلم «گاو» از تلویزیون وجود ندارد و حالا جمعهای كه گذشت، «گاو» از شبكه سه و بهعنوان یكی از صد فیلم ماندگار تاریخ سینما روانه آنتن شد.
به شیوه سیاست - تقریبا - یك سال گذشته سیما، در برنامه «صد فیلم» این هفته هم بزرگ واری بهعنوان كارشناس فیلم معرفی شد و درباره فیلم سخن گفت كه نامی بود ناآشنا و كسی متوجه نشد این عزیز چهجور كارشناسی ست و این كه حرفهای بیربط ایشان، چند درصدش به «گاو» و اصلا چیزی به نام سینما مربوط میشود.
در سالهای گذشته، اغلب منتقدان نامآشنای سینما، خودشان دور رادیو و تلویزیون را خط كشیدهاند و پس از نوشته چند ماه قبل یكی از روزنامهها و افشاگری - به سبك خود - درباره منتقدان فیلم حاضر در برنامههای تلویزیون هم برنامه قابل قبول «سینما یك» به پایان رسید و هم حضور آن منتقدان. این گونه شد كه حالا نامها و چهرههایی بهعنوان منتقد سینما و كارشناس فیلم جلوی دوربین تلویزیون قرار میگیرند كه اغلبشان نه سابقهای و نشانی در ذهن مخاطبان پی گیر و حتی منتقدان شناخته شده سینما دارند و نه آن چه میگویند حرف كارشناسی در چارچوب سینماست. به هر حال از این نكته نامناسب كه بگذریم، باید از اقدام شایسته پخش این فیلم ماندگار تقدیر كرد و آرزو داشت این گونه سیاستها ادامه داشته باشد و از آن جا كه میدانیم - تنها - حرفهای خودیها «انتقاد سازنده» تلقی میشود، آرزو میكنیم خودیها باز هم از این حرفهای خوب بزنند.
2
تعداد جشنوارههای مناسبتی در حوزه سینما، روز به روز و بیش از پیش، همچنان رو به افزایش است و این یكی تمام نشده میرسیم به آن یكی و این چرخه هم چنان میچرخد، ولی بیمشتری واقعی و با سالنهای خالی و با انتخاب فیلمهای قدیمی و دیدهشده یا فیلمهای كوتاه عموما ضعیف و شعاری و سفارشی منطبق با موضوع مناسبتی جشنواره. در این میان، آن چه مهم تر از خود سینما به نظر میرسد، صرف بودجه در اختیار است و افزودن بر فهرست گزارش كار مدیر فلان سازمان و بهمان نهاد برگزاركننده. متاسفانه همین.
3
امروز چهاردهم آذر، سالگرد درگذشت شاعر سینمای ایران، علی حاتمی است. سال 1375، چند روز پس از خاك سپاری، مراسمی از سوی نشریات سینمایی در سینما آزادی برگزار شد. در بخشی از مراسم، گوشهای از فیلم «ستارخان» به نمایش درآمد كه وصف رفتار با خود فیلم ساز بود و چون همیشه گی ست، وصف روزگار امروز و آخرین نمونهاش درگذشت قیصر امینپور نیز هست.
ستارخان پوشیده در خون را بر دوش میبرند و صدای او را این گونه میشنویم: « امروز كسانی مرا بر دوش گرفتهاند كه دیروز ساق پایم را قلم میكردند.»
4
این هم مطلع غزلی از هاتف اصفهانی:
كدام عهد نكویان عهد ما بستند
به عاشقان جفاكش كه زود نشكستند
خدا نگیردشان گرچه چاره دل ما
به یك نگاه نكردند و میتوانستند
اعتماد ملی- 14 آذر 1386